Türkiye’de gençlik, çoklukla sadece ‘otoriteler’ tarafından kurgulanmış bir ‘ideal’ yetişkinliğe geçiş dönemi olarak kurgulanmaktadır. Oysa gençler ülkenin yarınları için bir araç değil, bugünleri ile ilgili hem ortak hem de zaman ve mekânla farklılaşan ihtiyaçları olan; eğitim, sağlık, barınma gibi sosyal haklardan, düşünce ve ifade özgürlüklerine kadar birçok alanda sorunlar yaşayan bireylerdir. Bu sorunların çözümüne yönelik ve gençlerin ihtiyaçları doğrultusunda bir gençlik politikasının oluşturulması, gençlerin bu süreç içinde aktif bir şekilde yer almaları, toplumsal hayat içinde özerk ve eşit yurttaşlar olarak var olmaları yönünde desteklenmeleri önemlidir.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Gençlik Çalışmaları Birimi , bu bağlamda, 2005 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Toplum Gönüllüleri Vakfı ortaklığında, Türkiye’de gençliğin ve gençlik çalışmalarının görünürlük kazanması ve katılımcılık temelinde daha demokratik gençlik politikalarının geliştirilmesi için öneriler tasarlayıp buna yönelik çalışmalar yapmak için kurulmuştur. Halen İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Çalışmaları Merkezi çatısı altında çalışmalarını yürütmekte olan birimin çalışmaları dört ana program üzerinden yapılandırılmaktadır: Ağ kurma ve Kapasite Geliştirme Programı, Modelleme, Araştırma ve Savunuculuk Programları.
Politika önerilerinin, alandaki paydaşların katılımıyla geliştirildiğinde anlam kazanabileceği görüşünden hareketle birim, gençlik politikaları alanında etkinlik göstermekte olan sivil toplum kuruluşlarının gelişimine katkıda bulunmayı ve gerek kamu yapısı içerisinde, gerekse sivil toplum kuruluşları arasında gençlik alanında etkinlik gösteren kuruluşların kendi içlerinde ve birbirleriyle diyalog içinde olması için olanaklar yaratmayı temel çalışma hedefleri arasında göstermektedir. Bu hedeflerle kurgulanan ağ kurma ve kapasite geliştirme programı çatısı altında, farklı gençlik kurum ve çalışanlarının bir araya gelip birbirlerinden öğrenebilecekleri ortamlar oluşturmak ve gençlik örgütlenmelerinin kapasitelerini geliştirmeye yönelik araçlar tasarlamak üzere çalışmalar yapılmaktadır.
Ağ kurma programı kapsamında yapılan paylaşımların hedeflenen çarpan etkisi yoluyla gençlik alanında fark edilebilir bir güçlenmeyle sonuçlanabilmesi için paylaşılabilecek ve uygulanabilecek yeni iyi örneklere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaçtan hareketle birim, modelleme programı kapsamında yenilikçi gençlik çalışması yöntemleri tasarlayıp uygulamaya ve bu süreçlerde edinilen deneyimleri, süreç içinde ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla yürüttüğü ortak çalışmalar, süreç sonunda da bu çalışmaları içeren kılavuz yayınların alandaki ilgili tüm gençlik örgütlenmelerinin bilgisi ve kullanımına sunmak yoluyla paylaşmaya çalışmaktadır. 2007 yılında birim bünyesinde kurulmuş olan Kısa Dalga Gençlik Merkezi, mahalle düzeyinde yapılan gençlik çalışmalarıyla ilgili dinamik bir model olarak uzun yıllar varlığını sürdürmüştür..
Gençlik Çalışmaları Birimi, gençlik politikalarıyla ilgili anlamlı ve işe yarar politika önerileri geliştirmek için öncelikle gençlik alanını doğru bir şekilde tanımlamak ve gençlerin sorunlarını, ihtiyaçlarını ve isteklerini doğru bir şekilde ortaya koymak gerektiğine inanmaktadır. Modelleme ve ağ kurma programlarında edinilen deneyimlerin bu tanımlama sürecine yaptığını katkılar önemli olmakla birlikte, gençlerin ihtiyaç, sorun ve taleplerinin ortaya konacağı bilimsel gençlik araştırmalarına ihtiyaç vardır. Araştırma programı çerçevesinde birim, farklı akademisyenlerin desteği ile yöntem olarak gençlerin katılımını ön plana çıkaran çeşitli araştırmalar yürütmekte, bu araştırmaların sonuçlarını paylaşmaya yönelik yayınlar yapıp toplantılar düzenlemektedir.
Ağ kurma, modelleme ve araştırma programlarında elde edilen bilgi ve deneyimler doğrultusunda, ilgili paydaşların da katılımıyla oluşturulan politika önerilerinin gerçekleştirilmesi ve hedeflenen yönde bir değişim elde edilmesi için, bu politik süreçleri yöneten aktörler ve mekanizmalarla daha yakın bir ilişki içinde olmak ve yasal düzeyde yapılması gereken değişikliklerle ilgili yeni katılım ve etki etme kanalları açmak gerekmektedir. Bu ihtiyaçtan hareketle kurgulanan savunuculuk programı kapsamında, gençlerle ilgili hak çemberinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar yürütülürken ilgili kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte çalışılmasına ,yenilikçi savunuculuk yöntemleri kullanılmasına ve gençlerin ve gençlik örgütlenmelerinin bu konuda güçlendirilmelerine özen gösterilmektedir.